Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB)

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), bireyin sosyal iletişim, davranış ve ilgi alanlarında farklılıklar sergilemesiyle karakterize edilen bir nörogelişimsel bozukluktur. OSB, erken çocukluk döneminde ortaya çıkar ve bireyin günlük yaşamını çeşitli şekillerde etkileyebilir.

• Otizm belirtileri nelerdir?

Otizm belirtileri, her bireyde farklılık gösterebilir ve genellikle erken çocukluk döneminde fark edilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Sosyal Etkileşim:

• • Göz teması kurmama veya sınırlı göz teması.
  • İsim çağrıldığında tepki vermeme.
  • Duygusal ifadeleri anlamakta zorluk.
  • Akranlarla oyun kurmakta isteksizlik veya zorluk.

• İletişim:

• • Konuşmanın gecikmesi veya hiç konuşmama.
  • Tekrarlayıcı konuşma veya ifadeler kullanma (örneğin, aynı kelimeyi sürekli tekrarlama).
  • Jest ve mimiklerle iletişim kurmada güçlük.

• Davranış ve İlgi Alanları:

• • Tekrarlayıcı hareketler (örneğin, el çırpma, sallanma).
  • Değişikliklere karşı aşırı hassasiyet (rutinlerde küçük bir değişiklik bile büyük bir stres yaratabilir).
  • Sınırlı ve yoğun ilgi alanları (örneğin, sadece trenler veya haritalar hakkında konuşmak).
  • Duyusal hassasiyet (örneğin, yüksek seslere veya belirli dokulara karşı aşırı tepki).

• Otizm tanımlaması nasıl yapılır ve ne zaman müdahale edilmelidir?

Tanımlama:
Otizm tanısı, bir çocuk psikiyatristi veya nöroloji uzmanı tarafından yapılır. Tanı sürecinde şu değerlendirmeler gerçekleştirilir:

• Çocuğun davranışlarının gözlemlenmesi.
• Aileden gelişimsel öykü alınması.
• Standart tanı testlerinin (örneğin, ADOS-2) uygulanması.

Ne Zaman Müdahale Edilmelidir?
Otizm belirtileri genellikle 18-24 ay civarında fark edilir. Ancak bazı durumlarda belirtiler daha erken veya daha geç ortaya çıkabilir. İlk belirtiler gözlemlendiğinde hemen bir uzmana danışmak önemlidir. Erken müdahale, çocuğun gelişiminde büyük bir fark yaratabilir.

• Otizmli çocukların sosyal ilişkileri gelişir mi?

Evet, uygun destek ve eğitimle otizmli çocukların sosyal ilişkileri gelişebilir. Sosyal becerilerin geliştirilmesi için şu yöntemler kullanılabilir:

• Sosyal Beceriler Eğitimi: Çocuklara jestler, yüz ifadeleri ve sözel olmayan iletişim hakkında eğitim verilebilir.
• Oyun Terapisi: Çocuğun diğer çocuklarla etkileşim kurmasını teşvik eder.
• Aile ve Okul Desteği: Ebeveynlerin, öğretmenlerin ve arkadaşlarının çocuğa destek olması sosyal gelişimi güçlendirebilir.

Otizmli çocukların sosyal ilişkilerde daha fazla zaman ve sabıra ihtiyaç duyduğu unutulmamalıdır. Ancak doğru yaklaşım ve sabırla sosyal becerileri önemli ölçüde ilerletmek mümkündür.

• Otizmde erken tanı almak neden önemlidir?

Erken tanı, otizmli çocukların potansiyellerini en üst düzeye çıkarabilmeleri için kritik öneme sahiptir. Erken tanı sayesinde:

1. Erken Müdahale: Yoğun davranışsal terapiler ve özel eğitim programları, çocuğun sosyal, iletişim ve akademik becerilerini geliştirmesine yardımcı olabilir.
2. Aile Eğitimi: Aileler, otizm hakkında bilgi edinir ve çocuğun ihtiyaçlarına uygun bir destek sağlayabilir.
3. Sosyal Uyum: Çocuk, erken yaşta sosyal beceriler kazanarak toplumla daha iyi uyum sağlayabilir.
4. Uzun Vadeli Başarı: Erken yaşta sağlanan destekler, çocuğun gelecekte bağımsız bir yaşam sürme şansını artırabilir.

Araştırmalar, 2-3 yaş gibi erken dönemlerde başlanan terapilerin, otizmli çocukların gelişiminde önemli ilerlemeler sağladığını göstermektedir. Bu nedenle, otizm belirtileri fark edildiğinde hemen bir uzmana başvurmak gereklidir.